Jiiʹjjes oođâs

Tuâjjnääʹll: siõmjooukin
Peštt: 90 min
Klaass: 0.–6.

Tän tuâjast tuejjeep oođâsvideoid vaʹlljuum aaʹšši pirr, kook peʹštte nuʹt kueʹhtt minuutt. Ođđâz vuäiʹtte ǩiõttʼtõõllâd håʹt mâka ääiʹjpoddsaž- leʹbe historiašõddmõõžžid, aaʹššid mõõk lie vääžnai tuejjeeʹjid, leʹbe koiʹd sij haaʹleʹče vaikkted.

Täävtõõzz:

• tobdstõõttâd TV-ođđsi jiiʹjjesnallšeʹmvuõđid da õõlmtõʹsse
• mättjed vaʹlljeed oođâsteeʹm ââʹneeʹl miõlâst oođâskriteerid
• mättjed mainsted vaʹlljuum ääʹššest vuâđđõõđeeʹl, ođđâz ååʹblǩestmättjed mainstâʹtted da kõõččâd tiuddeei kõõččmõõžžid
• mättjed videosniimmâm- da editâʹsttemsilttõõzzid
• haʹrjjtõõllâd joukktuâj da vuäǯǯad ǩiõččlâsttmõõžž, mäʹhtt ođđsid tuejjeet

Neävv, koid taarbšep:

• juõʹǩǩ siõmjouʹǩǩe tableeʹtt leʹbe jeeʹres jeäʹrmmaparaatt, koʹst lij sniimmâm-mašina da videoeditâʹsttemsuåvldõs (ouddmiârkkân iMovie leʹbe FilmoraGo)
• juõʹǩǩ siõmjouʹǩǩe printtuum Päärnai ođđâz -plaaneemlomaakk

Viŋkk: Lââʹzzteeʹl videoeditâʹsttemsuåvldõõzzin Päärnai ođđsi algg- da lopptiõtt vuäǯǯak ämmatnallšem oođâsvuõltõõzz. Algg- da lopptiõtt vuäitak laaddâd täʹst jiijjad jeäʹrmmaparaaʹtte. Jõs ruânn vaatt lij ââʹnnemnalla, vuäitak ǩiččlõddâd ruânnseiʹnnsniimmʼmõõžž, mâʹte tän ouddmiârkâst.

---

Tuâj poodd

1.  Tobdstõõttâp TV-ođđsid da tõi struktuuʹre. Ouddmiârkkân vueiʹttep ǩiõččâd Helsingin Sanomat Päärnai ođđsid (lääddas), sääʹmǩiõllsaž ođđsid Ođđasat leʹbe Valve jieʹllikarttškooul Päärnai ođđsid (lääddas). Tuuʹl tääʹl årstâʹtted ǩiõččmõõžž da saǥstõõlškueʹtted oođâsvuõlttõõzz struktuurâst: studiost oođâslookki kuultummuš => pääiʹǩ âʹlnn tååimteei inseʹrtt, koʹst lie tååimteei kuultummuš, mainstâttmõõžž da kaartõksnimmõk => studiost oođâslookki kuultummuš.
2. Vaʹlljeʹǩed oođâsaaʹššid. Juâǥǥõõttâd siõmjooukid da tuʹmmjeʹǩed joouki oođâsaaʹššid õõutveäkka leʹbe siõmjooukin. Ođđâz vuäiʹtte ǩiõttʼtõõllâd ouddmiârkkân ääiʹjpoddsaž aaʹššid, aaʹššid kook lie tuejjeeʹjid vääžnai leʹbe koid sij haaʹleʹče vaikkted leʹbe historia šõddmõõžžid. Šiõǥǥ oođâsäʹšš tiuddad aainâs õõut oođâskriteeʹrin: tõt âlgg leeʹd ääiʹjpoddsaž, miârkâl, veeidas, ij juõʹǩǩpeivvsaž, pääiklaž da/leʹbe miõllǩieʹssi ǩiõččji miõlâst.
3. Plaaneʹǩed ođđâz lomaʹǩǩe leʹbe kuâras põʹmmja nuʹtt, što tõt ouddan oođâs-saaǥǥ struktuur mieʹldd:
   • oođâslookki vuâđđad ođđâz “studiost”
   • tååimteei mainstâtt da seuʹrrai šõddmõõžžid pääiʹǩ âʹlnn
   • looppâst oođâslookki jâskk vuõlttõõzz.
4. Jueʹǩǩed roolid: oođâslookki, tååimteei, ooumaž, koon tååimteei mainstâtt da sniimmi. Seämma rooʹle vuäiʹtte vuässõõttâd määŋgas.
5. Kaʹnnat haʹrjjtõõllâd ouʹddel ǥu fiʹlmmjeʹped, što čuäʹjtõõli siltteʹče õlmmeed ääʹššez sniimmâm-mašina ooudâst.
6. Fiʹlmmjeʹǩed ođđsid. Muʹštted särnnad nuʹtt, što jiõnn kollai čiõlggsânji.
7.  Editâʹstted ođđsid. Čuõppâd filmmjum materiaal editâʹsttemsuåvldõõzzin nuʹtt, što tõt peštt nuʹtt 2 minuutt da što toʹst lie vääžnʼjummus da miõllǩiõʹssjummus ääʹšš fiʹttjemnallšem jiârǥâst. Ij taarbâž ni čuäʹjted ǩiõččjid puk kõõččmõõžžid da vasttõõzzid; tuʹmmjeʹǩed mõõk lie vääžnai ääʹšš.
8. Ǩiõččâd vaalmâš ođđsid õõutâst da saǥstõõllâd tõin.